Sta je met je tent, caravan of camper in de buurt
van het dorp Noordwijkerhout, dan is een bezoek aan de Witte Kerk beslist aan
te raden. Deze kerk ligt op het hoogste punt in het centrum van het dorp. De
kerk is in gebruik bij de Protestantse gemeente te Noordwijkerhout en De Zilk.
Kom je op woensdag- en zaterdagochtend in het dorp, dan kun je de kerk
bezichtigen van 11.00 – 12.00 uur.
Op bijzondere dagen gedurende het
hoogseizoen is de kerk de gehele dag open. Tijdens de corsoweek wordt de
kerk binnen en buiten in de bloemen gezet.
Kortom, mogelijkheden zat om de kerk, zowel van buiten als van binnen te
bezichtigen. Ik heb een praatje gemaakt met een dame daar, die vertelde dat
jaren geleden, tijdens de verbouwing van de kerk alle originele kroonluchters zijn
gestolen en nooit teruggevonden. De huidige kroonluchters lijken op die van
vroeger, maar zijn een imitatie. In de kerk liggen folders in verschillende
talen waarin de geschiedenis van de kerk in hoofdlijnen wordt beschreven. Ik
heb er één meegenomen als geheugensteuntje voor dit artikel. Hierbij dus in het
kort de geschiedenis van de kerk. Uit opgravingen is gebleken dat rond het jaar
1200 op deze plaats een kerkje stond. De resten daarvan zijn verwerkt in de
muren van het schip. Dit Romaanse kerkje had een halfrond gesloten
priesterkoor. De kerk was gewijd aan de heiligen Petrus en Paulus. In 1508 wordt
een groter, gotisch koor in gebruik genomen. Ook in deze tijd wordt de toren
verhoogd en bekroond met een ranke spits. Tijdens de 80 jarige oorlog worden in
de hele kuststreek van Holland, van Alkmaar tot Den Haag, de kerken verwoest.
De kerk van Noordwijkerhout ontkomt niet aan dit lot. In 1573 wordt de kerk
verwoest. In 1580 komt de kerk, voor zover er nog van over is, in handen van de
Protestanten, ondanks het gegeven dat de meerderheid van de bevolking
rooms-katholiek is gebleven. Pas in 1618 kan de kerk weer gebruikt worden voor
de erediensten. De hof om de kerk heeft tot in het begin van de 19
e
eeuw gediend als begraafplaats. In de Franse tijd komt een eind aan de
bevoorrechte positie van de gereformeerden dus proberen in 1813 de
rooms-katholieken ‘hun’ kerk terug te krijgen. Dit verzoek wordt afgewezen en
de rooms-katholieken moeten op zoek naar een andere locatie. Zoals die van de
meeste protestantse dorpskerken is de inrichting sober.
In de kerk liggen, vlak
voor het koor,
enkele grafstenen.
Vroeger kregen
vooral
rijken een begraafplek in de kerk. Dat zal
daarbinnen af en toe niet al te fris hebben geroken, vandaar de naam van ‘rijke
stinkerd’. Van een aantal overgebleven grafstenen zijn de versieringen
afgehakt.
Naar alle waarschijnlijkheid is dit in de Franse tijd gebeurd.
Onder
de galerij met het orgel een ruimte, afgesloten met een dikke eikenhouten deur
met het originele hang- en sluitwerk.
Deze ruimte was vroeger in gebruik als
gevangenis. Voor de ramen gesmede tralies die ontsnappen onmogelijk maakten.
De
preekstoel met inbegrip van het klankbord werd in 1687 vervaardigd en koste
toen 26 gulden.
Het orgel is in 1841 gekocht. De benaming Witte Kerk ontstond
ergens in 1728, op basis van rekeningen gevonden voor het witten van de kerk.
Je kunt de kerk bijna niet missen, de torenspits is op afstand te zien. Vraag
je een Noordwijkerhouter naar de Witte Kerk, je komt zeker op de plek van
bestemming.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten