Haaksbergen - het Glazen Bos - Vrouwenboot

Bij wijze van spreken wordt in Haaksbergen kunst met een grote K geschreven. Het Glazen Bos is daarvan een schitterend voorbeeld. Gesitueerd nabij de kruising Eibergerstraat – Scholtenhagenweg. Fietsend door het tunneltje kun je aan dit bos niet voorbij gaan zonder even bij stil te staan en het kunstwerk te bewonderen. Op glazen panelen zijn 12 groene, rose en blauwe bomen geschilderd.

Het is een prachtig kunstwerk, maar ook een kwetsbaar ontwerp bleek uit de eerdere aangerichte vernielingen. Een informatiebord over de geschiedenis van het kunstwerk ontbreekt. Meer weten over dit kunstwerk, dan zul je dit via internet vinden.

In het park Scholtenhagen in de vijver de “Vrouwenboot”. Ook hier moet je het doen met een bord met opschrift.

Toch is het de moeite waard dit kunstwerk van dichtbij (voor zover mogelijk, oppassen dat je niet in het water glijdt) te bekijken en de details op je te laten inwerken.

Verder het park inwandelend passeer je het standbeeld van Willem Hendrik Jordaan. Hij schonk het park Scholtenhagen aan het begin van de 20e eeuw aan de inwoners van Haaksbergen. Het beeld oogt glimmend gepoetst.

Achter in het park staat een niet alledaags kanon. De loop dreigend gericht op de ingang van het park. Symbolisch wellicht om de kunstwerken te beschermen tegen vernielzucht en diefstal. Het kanon is gemaakt voor de viering van het 800jaar bestaan van Haaksbergen in 1988.

Twee van deze kanonnen sierden toen de ingang van de wijk Blankenburg. Eén daarvan is later op verzoek va de Schutterij naar het Scholtenhagenpark verplaatst. Over het Dievelaarslaantje, met rechts daarvan de Dieverlaarsschuur, terug naar het centrum van Haaksbergen.

Daar, nabij het raadhuis, een robust ijzeren kunstwerk. Zonder titel. ‘t Ziet er degelijk uit, dat wel. En het zal niet makkelijk worden meegenomen.

Er staan in Haaksbergen beslist nog vele kunstwerken, de volgende keer bij mijn ronde in Haaksbergen kom ik er zeker langs.

https://www.entoen.nu/nl/overijssel/twente/haaksbergen/een-beeldig-dorp

Haaksbergen - Buursezand - De Bommelas

In de omgeving van Haaksbergen is het puur genieten in de uitgestrekte natuurgebied het Buursezand. Een gebied met open heidevlakten, maar ook graslanden, grazende Herefordrunderen, en bos. Een aantal keren doorkruisen wij het gebied over de vele en goed berijdbare fietspaden. Met af en toe een rustpauze bij het Buursemeertje. Daar, aan de rand van het meer treffen we een mevrouw met haar kleinkinderen. Zij vertelde dat het meertje is gegraven door de vroegere eigenaar van het terrein ten behoeve van de werknemers in zijn textielbedrijf. Zwembaden waren schaars of ver weg, hier was het altijd druk met moeders met kinderen en jongeren. Als kind had ze hier heel veel zomerse dagen doorgebracht en nu komt ze hier regelmatig met de kleinkinderen. Heerlijk helder water, je kunt er pootje baden en genieten van de stilte. Af en toe komen fietsers voorbij, de meesten hebben nauwelijks oog voor dit rustieke meertje en trappen door. Ondanks de stijging van de temperatuur tot boven de 30 graden is het hier uitstekend uit te houden. Hoewel, aan de voet van een eikenboom een nest eikenprocessierups en in een andere eik nog een nest. Wegwezen hier. Een eindje verder geen eiken maar naar bos geurende dennen. Natuurcentrum De Wakel, ook een rustpunt, met aardige vrijwilligers die heerlijke appeltaart met slagroom op tafel zetten. Maar, ook hier, opletten voor nesten met de rups. 

Verscholen tussen bomen staat de boerderij De Bommelas. Een fantastisch mooi monument, gebouwd in 1840. Hier leefden mens en dier in dezelfde ruimte. De mensen aan de voorzijde, het vee in de stal aan de achterzijde. Ondenkbaar in deze tijd. Toch zijn er daklozen die graag een dergelijk onderkomen willen hebben. Voor dit stukje nostalgie een echte ouderwetse waterput. Puur genieten tijdens onze fietstochten door het Buurserzand. Aan de hand van de kaart met fietsknooppunten kwamen we hier op plekken waar je onbewust aan voorbij zou zijn gefietst. Voor meer informatie zie onderstaande site.

http://www.arfgood-buurse.nl/index.php/buurse/natuurgebieden/buurserzand

https://www.natuurmonumenten.nl/natuurgebieden/buurserzand/monument/de-bommelas

Aalten - klooster Nazareth of Schaer

Kanunnik van het klooster Schaer in de kleding van zijn Orde

Als je even niet oplet fiets je er aan voorbij. We waren bezig met het volgen van een fietsknopenpunt route. Een heerlijke route om te rijden. Weinig en af en toe geen verkeer. In de verte en soms dichtbij het geluid van de koekoek. Op een driesprong een standbeeld. Toch maar even halt houden. Het standbeeld, een kanunnik, ter herinnering aan het klooster dat hier vroeger geweest is. Bij het standbeeld staan borden waarop aangegeven de toeristische fietsroutes door de omgeving en heel veel informatie over de omgeving. Hier, in het huidige buurtschap ‘t Klooster heeft gestaan het klooster Nazareth, ook genaamd Schaer.

Je kunt dit lezen op het informatiebord naast het standbeeld. Op deze manier komt de geschiedenis een beetje tot leven.
Dit klooster hoorde bij de beweging van de Moderne Devotie. De Moderne Devotie was een spirituele beweging binnen de middeleeuwse kerk die opkwam aan het eind van de 14e eeuw. De beweging ontstond doordat mensen niet tevreden waren met hun situatie door misstanden in de kerk. Tussen hen bevonden zich geestelijken en leken. Ze leefden in gemeenschap van tafel en goederen zonder kloostergeloften te hebben afgelegd. Hun voornaamste bezigheid was de zorg aan de studerende jeugd en verbetering van de leefomstandigheden van de bevolking.

Informatie over het klooster Schaer

Lees ook  https://nl.wikipedia.org/wiki/Klooster_Schaer
https://www.plaatsengids.nl/t-klooster

Aalten - Joodse begraafplaats

In een stuk bosgebied aan de Haartsestraat, op wandelafstand van het centrum Aalten, de Joodse begraafplaats. Een stevig hekwerk sluit de begraafplaats af voor onbevoegden.

Een foto van het metaheerhuis (een lijkenhuisje dat zich bevindt op een Joodse begraafplaatsen en bedoeld voor het ritueel reinigen van overledenen), verder kom ik niet.

De tekst op de gevel laat aan duidelijkheid niets te raden over en herinnert de lezer aan een duistere periode in de Joodse geschiedenis in Aalten. Kinderen werden met hun ouders afgevoerd naar een concentratiekamp om daar te worden vermoord. 

Opdat we de zwarte bladzijden van onze geschiedenis niet vergeten.

Aalten - de Oude Helenakerk

Wandelend door het centrum van Aalten, gelegen in de Achterhoek, is een blikvanger de Oude Helenakerk. Open voor bezichtiging op woensdagmiddag  en donderdag. Doen dus. Binnen valt er veel te bezichtigen. Ongemerkt verstrijkt de tijd terwijl je bezig bent de vele muurschilderingen te bewonderen. Deze laat 15e - en vroeg- 16e eeuwse muurschilderingen zijn tijdens de reformatie met een laag witkalk afgedekt. Tijdens een witbeurt van het pleisterwerk in 1973 bleek dat onder de zes tot zeven lagen kalk bijzondere muurschilderingen verscholen ging. In de jaren daarna zijn de schilderingen in fasen ontdekt en in de jaren na 2002 gerestaureerd. Schilderingen die voorstellen de Twaalf Apostelen, een voorstelling van het Laatste Oordeel, de Kroning van Maria, een afbeelding van keizer Constantijn de Grote samen met zijn moeder, de Heilige Helena.

Locatie van de muurschilderingen

Van een aantal schilde-ringen heb ik foto’s gevoegd bij dit artikel. Om alle muurschilderingen te bewonderen zul je in Aalten de kerk met een bezoek moeten vereren.

Gewelfschilderingen van het koor met de sluitsteen het gelaat van Christus

Kijk ook omhoog naar het gewelf van het schip en bewonder de sluitsteen met de uitbeelding van het gelaat van Christus op de “Zweetdoek van Veronica”. Let ook op de kraagsteentjes die zijn voorzien van figuratieve voorstellingen. Prachtig om dit alles te mogen bewonderen waarbij de aanwezige gastvrouw en -heer gevraagd en ongevraagd informatie geeft.

Muurschildering "Laatste Oordeel"

Muurschilderingen 3, 4 , 5 en 6

Muurschildering Constatijn  de Grote met zijn moeder de Heilige Helena

Kraagsteen




Meer weten over de geschiedenis van deze kerk? https://nl.wikipedia.org/wiki/Oude_Helenakerk 

Appelscha - kamelenmarkt

Op de plattegrondkaart van Appelscha staat met grote letters “Kamelenmarkt”. Dat moet toch wel iets spectaculairs zijn in deze streek van Friesland. Een markt met alleen kamelen, dat kom je niet vaak tegen.

Een rit op een kameel, dat zie ik helemaal zitten. Dus te voet naar de markt aan de Boerestreek. Inderdaad, een grappige markt met een groot assortiment aan spullen. Met grote, maar nog vaker met weinig, enthousiasme wordt geprobeerd artikelen aan bezoekers kwijt te raken.

Voor de kritische bezoekers valt er weinig zaken te doen. Maar goed, het heeft wel wat al die derdehands goederen. Een zooitje troep hier en daar, dat wel. En de kamelen dan? Die zijn onderweg al verkocht, mag ik aanhoren. Of, die zijn al verkocht, je bent te laat!  Geen ritje op een kameel dus. Toch de moeite waard een bezoek aan deze markt, al was het alleen al voor de foto’s. Dus, ben je in de buurt van Appelscha dan toch even naar de kamelenmarkt.

Je weet maar nooit wat je daar aan curiositeit vindt. Maar, voor vandaag kan ik de rit op een kameel naar het rijk van de fabelen verwijzen. Tijd over dus. Een ander hoogtepunt is de Bosbergtoren. Door het bos naar de berg met de toren. Het ziet er wel spectaculair uit. Voor 2 euro mag je door het draaihek naar binnen. De toren is gemaakt van een deel van een hoogspanningsmast. De omkleding is geïnspireerd op de bast van een dennenboom met her en der uitsteeksels. Wat verder naar boven hebben deze uitsteeksels een glazen vloer. Mensen met enige hoogtevrees kunnen beter deze uitsteeksels op afstand bewonderen. Voor thrillseekers zijn ze een uitgelezen mogelijkheid de boomtoppen onder hun voeten te bekijken.

Bijzonder is dat de toren op een eeuwenoude eikenboom staat, die voor het grootste deel onder het stuifzand ligt. Het duin is 27 meter hoog. De toren zelf heeft een hoogte van 35 meter. Voor het beklimmen van de  toren kun je kiezen uit de lift of trap. Ik ga voor de trap. Goed voor je conditie, hijgend kom ik boven. De legende van de oerboom vertelt dat op de plek waar de Bosbergtoren staat ook een reusachtige ondergestoven eik van ruim 300 jaar oud leeft. Na onderzoek bleek de legende op waarheid te berusten. De drie hoofdtakken van deze kolossale boom zijn zichtbaar naast de toren. De rest van de boom zelf is verdwenen onder de stuifduin.

Vanuit het bovenste platvorm zie je in de verte de locatie van de kamelenmarkt. Met zonder kamelen.

Borger - Hunebedcentrum

Met wat minder goed weer naar het hunebedcentrum in Borger.

Heel veel stenen dat wel. Van de hunebed daar heb ik geen foto’s. Via internet kun je net zoveel hunebedfoto’s bekijken als je wilt. In het centrum tref je aan een uitgebreide collectie vondsten en gebruiksvoorwerpen uit de tijd van de hunebedbouwers. Hoe leefden zij en hoe is het hen vergaan. Mijn aandacht werd getrokken door afbeeldingen en informatie over de Eridanos of Baltische rivier.

Foto afkomstig van internet

Een voormalige rivier die voornamelijk moet hebben gestroomd door wat nu de Oostzee is. 40 miljoen jaar geleden ontstond de Eridanos. Twaalf miljoen jaar geleden bereikte de rivier het Noordzeebekken en bouwde daar met haar sedimenten een reusachtige delta. De rivier had omstreeks 1 miljoen jaar geleden een lengte van 2700 km. Qua omvang moet hij toen half zo groot zijn geweest als de Amazone nu. De sedimenten van dit riviersysteem zijn in de Nederlandse ondergrond terug te vinden  in o.a. Appelscha. In de loop van de daarop volgende eeuwen heeft de rivier opgehouden te bestaan. De hunebedbouwers hebben daarvan niets meegekregen. De door de bouwers gebruikte stenen werden tijdens latere eeuwen meegevoerd door gletsjers en, na het smelten daarvan, achtergelaten in de zandgronden van o.a. Drenthe. In de filmzaal van het museum wordt de hele ontwikkeling van dooi gletsjers tot de bouw van een simpele hunebed in een wat langdradige film weergegeven. Te lang worden kijkers geconfronteerd met ijzige winden en besneeuwde prairies. En de wijze waarop de stenen voor een hunebed bij elkaar worden gesprokkeld komt niet erg serieus en professioneel over. Het is goed bedoelt, maar het kan beter lijkt mij. Ooit gehoord van een pingoruïne? In Nederland hebben wij er een aantal. Te vinden in het noorden en oosten van ons land. Het hunebedmuseum geeft je een weg naar een pingoruïne, en je krijg er alle informatie die je nodig hebt. Maar wat is een pingoruïne? Ik citeer o.a. uit Google: “Tijdens de laatste ijstijd was het zo koud dat de bovenste laag van de ondergrond  permanent bevroren was (permafrost). De bodem was tenminste twintig meter en plaatselijk tot wel vijftig meter diep bevroren. Onder deze bevroren bodem bevond zich grondwater dat vanwege de grote diepte sterk onder druk stond. Op plaatsen waar zich scheuren in de permafrost bevonden welde het grondwater daarom omhoog. Zodra het in de zone met permafrost kwam bevroor het. Hierdoor ontstond een ondergrondse ijslens, die door de aanvoer van nieuw grondwater bleef groeien. De grond boven de ijslens werd steeds verder omhooggeduwd. Er ontstond een heuvel die tientallen meters hoog kon worden. Door de aanhoudende groei van de ijsheuvel ontstonden er op een gegeven moment scheuren in de grond bovenop de ijslens. Zonlicht kon nu op het ijs schijnen, waardoor dit langzaam ging smelten. Ook de bedekkende grondlaag ontdooide. Geholpen door het smeltwater dat van de pingo afstroomde geleden stukken grond naar beneden, die zich aan de voet van de heuvel ophoopten. Zo vormde zich aan de onderkant een ringvormige aarden wal, de zogenaamde randwal. Toen al het ijs gesmolten was bleef er een ringvormige krater over die zich vulde met smeltwater: een pingoruïne. Pingoruïnes zijn voornamelijk te vinden in Friesland, Groningen, Drenthe en Overijssel. In deze noordelijke provincies was de grond tijdens de ijstijden permanent bevroren. Het Uddelermeer op de Veluwe is een van de mooiste voorbeelden van een pingoruïne in ons land. Met zijn zeventien meter is het tevens de diepste pingoruïne die we hebben.”  Nog meer weten over deze onderwerpen en voor nog meer weetjes over de hunebedbouwers, dan naar het hunebedmuseum in Borger. Gratis parkeren.

Appelscha - waar ligt dat?

Tja, als je zegt, “we gaan naar een camping in Appelscha”,  dan is negen van de tien keer de vraag, “Appelscha? Waar ligt dat?”  Gelukkig, op de lagere school leerde je een aantal plaatsnamen uit je hoofd. Het ligt in de provincie Friesland op de grens met de provincie Drenthe. Wij stonden daar op de camping Alkenhaer, gelegen pal aan het Nationaal park Drents-Friese Wolde. Vanaf de camping wandel je over de Boslaan, aan het eind daarvan linksaf, in een kwartiertje naar het winkelcentrum. Je loopt langs de Opsterlandsche Compagnonsvaart. In het begin van de 19^e eeuw werd ten behoeve van ontginning van het veengebied in Oost-Stellingwerf en het vervoer van turf een kanaal gegraven, de Opsterlandsche Compagnonsvaart. En, zoals met zovele kanalen in de streek, kwam in 1974 het plan om ook deze vaart te dempen. Gelukkig was daar Pater van Ulden. Een man met visie. Hij nam het initiatief tegen de demping te protesteren. Wat uiteindelijk succes opleverde. Het kanaal wordt in de zomermaanden gebruikt door de recreatievaart. Door de vele aanlegsteigers is het dorp bijzonder toegankelijk voor de waterrecreatie.

Meteen rechts in het kanaal het Bovenstverlaat. Een verlaat is een sluis bedoelt om een schip naar een hoger of lager peil in het kanaal te brengen. Om het hoogteverschil tussen Oosterwolde en de provinciegrens met Drenthe te overbruggen, werd een aantal sluizen in het kanaal gebouwd. In 1820 was deze sluis de achtste van de uiteindelijk negen sluizen. De foto’s geven een aardig beeld van deze sluis.

Verder wandelend staat links de kerk van de Protestantse Gemeente van Appelscha, gebouwd in 1869. In 1966 is na een felle brand de inrichting zwaar beschadigd, daarna opnieuw ingericht. De kerk bleek gesloten, aan de deur rammelen hielp niet, dus kon ik de inrichting niet bewonderen.  De weg vervolgend passeer je het winkelcentrum om na een paar honderd meter linksaf over de Van Emstweg bij de rotonde aan de Boerestreek een kunstwerk van Hein Mader te bewonderen.

Informatie over het kunstwerk of aanwijzing over de bedoeling ervan kon ik niet vinden, maar het heeft de vorm van een enorme stalen wokkel.

(Hein Mader werd in 1925 in Oostenrijk geboren. Hij overleed in 2011, op 86 jarige leeftijd. Zijn werk bevat monumentaal werk in hout, in verschillende soorten steen en diverse soorten staal. Met onderwerpen als de zon, de wind en balans).

Via de Drentseweg wandel ik terug naar de camping. De 10.000 stappen heb ik vandaag zeker gehaald. De volgende route leidt over de Drentseweg en de Boerestreek naar de Kamelenmarkt. Daarover later.

De sluis tussen de sluisdeuren van het Bovenstverlaat